[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Przeciętnie w 1 kg warzyw jest 20 30 mg jodu,
w 1 kg zbóż ok. 50 mcg jodu,
w 1 kg mleka ok. 35 mcg jodu, w 1 kg serów, jaj, tłuszczów zwierzęcych ok. 35
mcg jodu, w 1 kg ryb od 100 do 200 mcg jodu (najwięcej).
Sól nie oczyszczana chemicznie, a jedynie odparowywana lub kruszona (np. kłodawska,
inowrocławska, bocheńska), zawiera sporo tego pierwiastka. Sól warzona, więc ta droższa,
jodu nie zawiera. Jest to też jeden z powodów, dla którego obecnie tak się propaguje sól
kopalną, zawierającą wszystkie niezbędne dla życia biopierwiasłki.
Najbogatszym jednak zródłem jodu jest woda. Według badań Marcinkowskiej-
Aopieńskiej i Szniolisa w wodach polskich najmniej jest go na Podkarpaciu (0,05 do 0,65 mg
na 1 l), podczas gdy w innych okolicach kraju zawartość jodu wynosi przeciętnie 1 do 24 mg
na 1 l.
Nasz Bałtyk należy do mórz bogatych w ten składnik. Toteż tarczycowym" bardzo
dobrze robi pobyt na plaży. A także i w Ciechocinku, gdzie pod tężniami oddycha się wprost
tym pierwiastkiem.
Fluor, zęby i kości
W 1803 r. odkryto, że fluor wchodzi w skład układu kostnego a w 1931 r. że
przyczyną fluorzycy zębów, czyli tzw. cętkowanego uzębienia, jest nadmiar tego pierwiastka
w wodzie pitnej. Gdy wodę oczyszczano z fluoru znowu zle! Pojawiła się bowiem
próchnica zębów. Poniżej 0,5 mg/1 oznacza, że jest go za mało, 1 1,5 mg/l to ilość
wystarczająca, ale co powyżej to już za wiele. Rozpiętość między korzystną a szkodliwą
dawką jest więc tak mała, że wielu badaczy zgłasza zastrzeżenia w stosunku do akcji
fluorowania wody. Są jednak i entuzjaści tej metody, twierdzący, że dzięki niej dzieci i
dorośli nie mają próchnicy.
Sprawa jest skomplikowana. Jedni naukowcy uważają, że jeszcze kilkanaście lat temu
fluorowanie wody pitnej miało sens, bo tylko ona była wówczas zródłem tego pierwiastka.
Ale dziś, gdy niemal wszędzie wzrasta uprzemysłowienie, fluor rozpowszechnił się i w
powietrzu, i w glebie, tak że coraz więcej jest okolic na świecie, gdzie ludzie i zwierzęta są
wręcz nim zatruwani. Symptomy zatruć już zaobserwowano np. w Pendżabie w Indiach, w
slumsach w Puerto Rico J' coraz częściej w uprzemysłowionych stanach USA.
Sole fluoru akumulują się w kościach, powodując osteosklerozę, zmiany kierunku
wzrostu i kształtu zębów oraz ich barwy, a potem także zgrubienia, zesztywnienia stawów i
tworzenie kostnych narośli, mogących nawet utrudnić chodzenie.
Organizm broni się, wydalając fluor z moczem, ale... nie daje sobie z nim rady. Duże
dawki wychwytują magnez z surowicy krwi, mobilizują wapń z kości, a wreszcie także i
odwapniają je, powodując rzeszotowienie. Wapń natomiast odkładany jest w nerkach, w
płucach, w mięśniach. Można zmniejszyć toksyczne działanie fluoru, dodając do gleby soli
glinu lub wapnia. Na przykład, na terenach zanieczyszczonych odpadami z fabryk
(szczególnie superfosfatów), gdzie w 1 kg gleby bywa aż do 50 mg fluoru, stosowano roztwór
0,5% siarczanu glinu. A wodę odfiuoryzowano przy pomocy filtrów z fosforanu żelazowo-
glinowego.
Na szczęście, nasze wody, według Dłużyńskiej i .Justa3), mają wciąż jeszcze mało fluoru.
Badali oni wodę z 334 wodociągów w różnych województwach kraju i stwierdzili, że jest w
niej od 0,1 do najwyżej 1 mg fluoru w 1 l. Stąd też u nas tam gdzie trzeba wodę się
fluoryzuje4). Jak długo będzie to potrzebne i gdzie to zobaczymy. Tymczasem chodzi o
uchronienie dzieci, młodzieży i dorosłych od próchnicy.
Większość produktów żywnościowych zawiera średnio 0,2 do 0,3 mg fluoru w 1 kg. W
rybach jest go 5 do 15 mg, a w mleku 0,1 do 0,2 mg w 1 kg.
Jeszcze nie tak dawno było u nas sporo zwolenników kryla. Nowe zródło białka, tani
produkt, można z niego otrzymywać doskonałą mączkę itd. zachłystywali się w
entuzjastycznych artykułach niektórzy dziennikarze, informowani przez ,, znawców". Ale
jakoś sprawa ta przycichła. Jedni szeptali, że transport z dalekich łowisk się nie opłaca. Inni,
że skorupiaki są zbyt pracochłonne w obróbce. Aż ktoś zdradził największą tajemnicę tego
stworzenia: otóż kryl zawiera wprost nieprawdopodobnie wysokie, bo trujące ilości fluoru. 1
kg surowego mięsa ma 2 g tego pierwiastka, a po ugotowaniu średnio 750 mg. Dla
porównania podajemy, że ustawodawstwo przewiduje, iż w 1 l wina ,może być maximum 5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plcs-sysunia.htw.pl
|
